Имкониятлар, натижалар, ютуқлар истак ва меҳнат билан чамбарчас боғлиқ - буни ҳозирда Ўзбекистон аёллар терма жамоасида фаолият юритаётган футбол мураббийи Котрина Кулбите яхши билади. Болалигидан спорт билан шуғулланган стратег мураббийлик даъват эканлигини, ҳозирда уни футбол чўққилари сари етаклаб келаётганини эрта англаб етди. Котрина Кулбите LRT янгиликлар агентлиги (Литва миллий телерадиоканали расмий саҳифаси)га интервью берди. Унда мамлакатимиздаги мураббийлик фаолияти ва Осиё футболи ҳақида гапирди. Қуйида ушбу суҳбатни ўзбек тилида ўқишингиз мумкин.
Жорий йил бошида Котрина Кулбитега Ўзбекистон аёллар терма жамоасига бош мураббий бўлиш таклифи тушди. У бу таклифни қабул қилиб, Марказий Осиё минтақасига йўл олди ва ишини жуда муваффақиятли бошлади - Осиё кубоги саралаш босқичидан ўтиб, тарих яратди.
«У ерда бутун мамлакат футбол билан яшайди. Бу йил тарихда биринчи марта эркаклар терма жамоаси жаҳон чемпионатига йўлланма олди. Энди бу мамлакат шунчаки футболдан нафас олмоқда».
У ўз фаолиятининг асосларини Литвада бошлади - U-15 ва U-17 қизлар терма жамоаларига мураббийлик қилди, аёллар терма жамоасида Даниел Виммернинг ёрдамчиси бўлиб ишлади. Февраль ойида ўтказилган 2024 йилги Литва футбол мукофотлари маросимида Котрина Кулбите мамлакатнинг энг яхши мураббийи деб топилди.
«Футбол - шунчаки спорт. Унда жинс йўқ»
Кулбите ўз фаолияти давомида кўплаб стереотипларга дуч келди, аммо бу тўсиқлар унга туртки бўлди: «Ўйлайманки, биз ҳаммамиз ўз йўлимиздан боришимиз ва футбол шунчаки спорт эканлигини айтишимиз керак. Эркаклар ёки аёллар футболи йўқ - биз ўйнаган футбол бор. Бизни аёл ёки эркак сифатида эмас, балки мутахассис сифатида солиштириш керак».
Осиёдаги тажриба - катта келажак учун пойдевор
«Ўзбекистон иссиқ. Аввалига мослашишимизга тўғри келди, лекин одамлар жуда илиқ ва меҳмондўст. Маданият бошқа, Европага ўхшамайди. Дин ҳам бошқа - кўпчилик мусулмонлар. Шунинг учун ўз қоидалари бор.».
5 йиллик тарих - Ўзбекистон таклифи қандай пайдо бўлди?
«Ўзбекистон футбол ассоциацияси Европадан аёл мураббий излаётган эди - бу менга устунлик берди (кулади). Қизиқ воқеа: беш йил аввал Туркияда Ўзбекистон мураббийи билан танишгандик. Кейин менга шундай деди: Профилингиз айнан биз излаётган мутахассислар учун жуда мос. Таклиф берсам бўладими? Шу билан резюме юборилди, орадан бироз вақт ўтиб, бош мураббийнинг ўзи ёзди: Сизнинг резюмейингиз столимда турибди. Беш йил давомида шаклланган воқеа, лекин ҳаммаси табиий кечди».
Унинг Ўзбекистонга кетиши эълон қилинишидан олдин Литва футбол федерацияси президенти Эдгарас Станкевичюс ҳам унга аёллар терма жамоасини бошқариш таклиф қилинганини, аммо у хориж тажрибасини танлаганини маълум қилганди: «Қарор қабул қилиш қийин бўлди. Литва менинг мамлакатим, албатта, қайтишим мумкин, лекин ўзимнинг энг яхши версиям сифатида».
«Мендан олдин ҳам футбол бор эди, мендан кейин ҳам бўлади»
Кулбите бу йил охиригача Ўзбекистон терма жамоаси билан шартнома имзолади, яна бир йилга узайтириш имконияти мавжуд. У қисқа муддат ичида 10дан ортиқ ўйин ўтказиб, Осиё кубогига йўлланмани қўлга киритди. Шри-Ланка (10:0) ва Лаос (7:0) устидан йирик ғалабалар, Непал билан 3:3 ҳисобидаги дуранг - 23 йилдан сўнг Ўзбекистон аёллар терма жамоаси Осиё кубогига йўл олди.
«Тарихда илк марта бу форматдаги мусобақага йўлланма олдик. Бу - аёллар футболи ва Ўзбекистон учун катта воқеа. Ҳа, баъзида омад ҳам керак. Аммо ассоциация бизга расмий ва норасмий тайёргарлик ўйинларини ташкил қилиб берди. Жуда кўп меҳнат қилинди. Бу менинг ютуғим эмас, бу - жамоа, ассоциация, футбол жамоатчилигининг ютуғи. Мендан олдин ҳам футбол бор эди, кейин ҳам бўлади».
2026 йил март ойида Австралияда бўлиб ўтадиган Осиё кубогида Ўзбекистон Шимолий Корея, Хитой ва Бангладеш билан бир гуруҳдан жой олди.
«Учта ўйинда жуда кўп нарса ҳал бўлади. Ҳар бир гуруҳдан икки жамоа ва энг яхши 3-ўрин эгалари плей-офф босқичига йўл олади ва жаҳон чемпионати йўлланмаси учун курашади».
Осиёдаги футбол — жадвал ва юклама бошқача
«Осиё ва Европа футболи орасида катта фарқ бор. Европада жадвал олдиндан аниқ. Осиёда эса марказлашган турнирлар - бир жойга йиғилиб, етти кун ичида учта ўйин ўйнайсиз. Бу оғир юк. Тайёрланиш ҳам бошқача».
Оила таъсири, илк мураббийлик қадамлари
Кулбите спортчилар оиласида улғайган. Отаси мураббий - бокс бўйича. Бу унинг йўлини белгилаган.
«Мен Вильнюсда футбол ўйнаб юрган пайтимда мураббийликни бошладим. Аввал боғчада, кейин Болтиқбўйи футбол академиясида. Бу иш меники эканини дарҳол билдим - спортчиларга ёрдам беришдан завқланаман».
У Литвада U-15 ва U-17 қизлар жамоаларига устозлик қилди, аёллар терма жамоасида ёрдамчи мураббий бўлди.
«Ҳар бир босқич сизга бирор нарсани ўргатади. Ёшлар билан ишлаш - иқтидорни кўриш, очиш. Терма жамоада эса - натижа. Ҳар иккаласи ҳам керакли тажриба беради. Ўзимни жамоани бирлаштира оладиган мураббий деб ҳис қиламан. Видео таҳлил - менинг иштиёқим».
Февраль ойида энг яхши мураббий совринини олган Кулбите совринни ўзи билан Ўзбекистонга олиб борди.
«Бу менга эслатма - ҳозир ҳаракат қилиш керак, кейин эмас. Бу эътироф эмас, масъулият».
Футболнинг ривожланиб бораётганидан хурсанд
«Футбол тобора профессионал бўлиб боряпти. Аёллар футболида мутахассислар, мураббийлар сони ортмоқда. Европада турнирларни кўриш имконим бўлди, УЕФА дастури орқали менда Норвегия терма жамоаси мураббийи билан ишлаш имконияти бор. 14 йил олдин йўлимни бошлаганман. Ҳозир Литвада жуда кўп иқтидорли аёллар бор - улар эркаклар футболида ҳам ишлашяпти. Албатта, стереотиплар бўлган, лекин бу мен учун туртки бўлди».
Литва футболи ҳақида
«Литвада футбол ўсиб боряпти, лекин мен мураббийликни ҳақиқий касб сифатида кўрилишини истайман. Маош, шароитлар яхшиланиши керак. Чунки мураббий қанчалик яхши бўлса - ўйинчи, футбол ҳам шунчалик яхши бўлади».
