Фарғона осмони аслида ҳамиша порлоқ юлдузлар билан тўла. Ўтмишда шундай бўлган, бугун ҳам шундай. Эртага-да вазият ўзгармаслигига ишончимиз комил. Гап «Нефтчи» таркибида тўп сурувчи юлдуз мақомидаги футболчиларнинг порлашмагани, порлай олишмагани ва фарғоналик мухлисларга олам-олам қувонч улашолмаганлари хусусида кетмоқда. Ҳозирги ўзбек адабиёти осмонида Ўзбекистон халқ ёзувчиси Исажон Султон ва Ўзбекистон халқ шоири Иқбол Мирзо юлдузи порлаб турганини барчамиз яхши биламиз. «Нефтчи» ўз майдонида «Бунёдкор»ни қабул қилишидан 2-3 соат аввал бўлиб ўтган шинамгина тадбирда фарғоналик ижодкорлар Зуҳра Алиева, Дилшода Эргашева, Гўзал Охунова мароқ билан шеър ўқишганида, йиғилганлар уларга офарин ва олқишлар айтишди. Биз эса шу шашт-у шижоат бўлса, оқшом бўлиб ўтадиган учрашувдан кейин ҳам бутун Фарғона аҳлини яна хушкайфият чулғаб олишига ишондик. Тадбирдан сўнг стадионга бормадик ва ҳамроҳларимизнинг қистови билан Наманганга қайтдик. Ўйин бошланишига саноқли дақиқалар қолган вақтдагина аранг манзилимизга етиб келдик ва телеэкран қаршисига михландик.
Таркиби юлдузлар билан тўлиб-тошган «Нефтчи» давралар оралиғида Одил Ҳамробеков ва Луис Качорри билан хайрлашган «Бунёдкор» билан куч синашди. Мухлислар аввалги мавсумларда фавқулодда ҳаракатлари билан «Сурхон» таркибида порлаган Силванус Нимели ва «Динамо»нинг ҳужум чизиғида даҳшатли кучга айланган Жоэль Кожони битта жамоада тўп суришини орзиқиб кутишди. Бу тандем ўлароқ, «Навбаҳор» етакчиси Алишер Одиловнинг Фарғонага кўчиб ўтгани ҳам кўпчилик кўзига кўринмади, ҳисоб. Барчани Кожо ва Нимели биргаликда қандай тўп суриши, рақибларга нечоғли хавфга айланиши қизиқтирарди. Яқин тарихга қарасак, «ПСЖ» навқирон Килиан Мбаппе ёнига Неймар ва Лионель Мессини чорлаб, мухлисларни чинакамига ҳайратлантирган, еврофутбол авангардларини янчиб ташлашни режалаштирганди. «Нефтчи» ҳам Суперлига иккинчи давраси бошланишидан олдин мухлислар ва мутахассисларда шундай таассурот уйғотди.
Жамоа таркибига назар ташлаганлар беихтиёр «Ўҳ-ҳў! Бунақасини унча-мунча мураббий орзу ҳам қилолмайди! Виталий Левченко ўз режаларига мутасаддиларни ишонтира оладиган зўр мураббий экан! Энди «Нефтчи»га тараф йўқ!» - деб юборишгани аниқ. Йўқ, амалда ўйин чоғи Силванус Нимели ва Жоэль Кожо отлиқ икки юлдуз порламади. Балки Фарғона осмони ушбу легионерлар ўз бағрида порлашларини истамагандир. Эҳтимол, ўзининг истиқболли порлоқ юлдузларини кутаётгандир. Балки отнинг қашқасидек таниқли икки машҳур футболчининг юлдузи бир-бирига тўғри келмагандир. Билмадик, билганимиз шуки, «Нефтчи» - «Бунёдкор» ўйинида Алишер Одилов ёрқин ҳаракатлари билан алоҳида кўзга ташланди. Ҳолбуки, давралар оралиғида ёзилган мақоламизда у «Нефтчи»да йўқолиб қолиши мумкинлиги ҳақида хавотирли мулоҳазалар билдиргандик. Алишер эса биринчи даврада «Навбаҳор» таркибини қандай кучайтирган бўлса, иккинчисини «Нефтчи» сафида шундай дадил бошлади. Агар жамоа таркибини кучайтириш мақсадида Фарғонага келган бошқа юлдузлар ҳам Алишер Одилов каби фидойилик кўрсатишганида, «қалдирғочлар» баланд-баланд, хуррам-хуррам қанот қоқишолмасди.
Футболда эса «агар-магар» қабилидаги эҳтимоллар кетмайди. Бу спорт турида ўйингача ва ўйиндан кейинги гап-сўзлар эмас, балки майдондаги хатти-ҳаракатлар, натижалар муҳимдир. «Ювентус»нинг қадим булоғидан қониб-қониб сув ичган Илёс Зейтуллаев ҳамкасби Виталий Левченкодан кўра, мазкур ҳақиқат моҳиятини теранроқ англашини исботлади. Таркиблар эълон қилинганидаёқ Виталий Левченко «Бунёдкор»ни биринчи бўлимнинг ўзида «янчиб» ташлашни ўйлагани маълум бўлиб қолди. Илёс Зейтуллаев иш услубини пухта ўрганган бошқа мураббий эҳтимол, Силванус Нимели ва Жоэль Кожодан бирини захирага олиб қўярди. «Бунёдкор» таркибида Одил Ҳамробеков, Луис Качорри, Азиз Амоновнинг йўқлиги Виталий Левченкони янада руҳлантириб юборгандек. Ҳисоб 1:1 бўлиб турган паллада «Нефт-чи» ўйинни кучайтирувчи футболчига эҳтиёж сезди. Бироқ захира ўриндиғида Фаррух Сайфиев ва Ғуломҳайдар Ғу-ломовдан бошқа ўйинга жиддий таъсир кўрсатувчи футболчи кўринмасди. Виталий Левченко мавжуд имкониятларнинг барчасини биринчи бўлимдаёқ ишга солганди. Илёс Зейтуллаев эса ўзини ва шогирдларини биринчи бўлим босимига чиндан ҳам, ўта пухта тайёрлабди. Шунинг учун ҳам «қалдирғочлар» таркибидаги ёш футболчилар мухлислар ва тажрибали юлдузлар босимини писанд қилмай, ғалабага муносиб ҳисса қўшишди. Оддий айтганда, ёш «қалдирғочлар» «Нефтчи» таркибидаги маҳоратли футболчиларни аяб ўтиришмади, уларга ирода ва иштиёқ бобида сабоқ беришди.
Хўш, «Нефтчи» лойиҳаси ўзини оқлайдими ва жамоа чемпионлик сари дадил бориши мумкинми? Ҳозирча бу саволга ижобий жавоб қайтариш мушкул. Эҳтимол, Илёс Зейтуллаевнинг тарсакисидан сўнг Виталий Левченко ўзига келар ва жамоада тактик ўзгаришлар қилишга киришар. «Бунёдкор»нинг аччиқ сабоғи «Нефтчи» мутасаддиларини ўзгачароқ йўл тутишга ундар балки. Ҳар ҳолда, жамоа аввало, руҳан ўзгаришга муҳтож. Шуниси аниқ, булутли осмонда юлдуз порламайди. Бу каби лойиҳа ўзини оқламаслиги «Навбаҳор» тажрибасида яққол кўринганди. «ПСЖ»дек клуб ҳам бундай тажрибадан муваффақиятли ўтолмаганди. Энди «Нефтчи»да ўзини оқламаган ўша тажрибалар такрорланмоқда. Иштиёқсизлик сезилмоқда, ҳатто шартномада белгиланган мўмай маблағни чўнтакка солиш ишончи билан боғлиқ иллат кўз ёрмоқда. Таниқли юлдузларни севимли жамоаси сафида кўриш қанчалик мароқли бўлмасин, мухлис учун натижа барчасидан устундир. Шу маънода айтсак, фарғоналик мухлисларга осон тутмаймиз ва уларга сабр-тоқат тилаймиз. Бу мулоҳазалардан аёнки, «Нефтчи» бош мураббийи Илёс Зейтуллаев режасига қарши туролмади ва унга алданди.
«Динамо» ва «Навбаҳор» ўртасидаги учрашувда эса икки устамон мураббий бир-биридан устун чиқишга тиришди. Уларда устамонлик шу қадар тенг эканки, ҳар қанча уринишмасин, бир-бирларини енгишолмади. Вадим Абрамов ва Сергей Лушан «Нефтчи» устозидан фарқли ўлароқ, иккинчи бўлимда фойдаланиш учун моҳир футболчиларни захира ўриндиғида сақлашди. «Динамо» биринчи 45 дақиқаликда шу қадар ёрқин ўйин намойиш этдики, шарҳловчи Мурод Ризаев «Нималар қиляпсиз Вадим тоға?» - деб юборди беихтиёр. Аёнки, 2та гол фарқи Сергей Лушанга мутлақо ёқмади ва у иккинчи бўлим стартидаёқ 3 нафар футболчини захирадан жангга ташлади. Вадим Абрамов эса ҳамкасбининг режасига жиддий эътибор қаратмади ва бунинг жабрини тортди. У қийин вазиятлар юзага келса, одатда Хислат Халиловдан қутқарувчи сифатида фойдаланарди. Негадир бу сафар шу ишга қўл урмади. Жамоага янги қўшилган Улуғбек Ҳошимов ўзини кўрсатолмаган бўлса ҳам, Абрамов уни Хислат Халилов, Марко Станоевич ёки Фирдавс Абдураҳмоновдан бирига алмаштирмади. Захирадан майдонга тушган Беҳруз Облоқуловнинг фаоллиги Хислат Халилов томонидан қўллаб-қувватланганида, балки воқеалар бошқача тус олармиди? Аксига олиб, Ойбек Ўрмонжонов ҳам майдонда айтарли даражада кўзга ташланмади.
Табиийки, бу каби амалга оширилмаган ишлар «Навбаҳор» фойдасига дурангни таъминлади. Бунга чидолмаган самарқандлик мухлислар «лочинлар» шаънига номуносиб сўзлар айтиб, ҳайқиришди ва бу қилиқлари сира ярашмади. Самарқандлик мухлисларга мардоналик ярашади, адолатни олқишлаш ярашади. Ратиньо пенальтини голга айлантиролмаган бўлса, айб «Навбаҳор»да эмас-ку. Наманганлик мухлислар ўша вазиятни берилиб шарҳлаган Мурод Ризаевни айблашлари ноўрин. Зеро, у шарҳ давомида «Навбаҳор» шаънига ҳам етарли даражада олқиш ёғдирди. Демоқчимизки, доим ҳар биримиз холис бўлишга интилайлик. Бинобарин, холислик бошқа соҳалар қатори футболимиз, жумладан, Суперлигани ҳам тараққиёт сари бошлаши муқаррар!
Муҳаммад ВАЛИ
